Nieuwe pilotstudie: digitale interventie voor betere slaap én mentaal welzijn van studenten

Biologische klok & studentenwelzijn

Slaapproblemen komen bij universitaire studenten steeds vaker voor en hangen sterk samen met stemmings‑ en angstproblemen. Een onregelmatig dag‑ en nachtritme -bijvoorbeeld door laat naar bed gaan en sociale jetlag - verergert die klachten.

Wat is onderzocht?

Onze BioClock‑onderzoeker Laura Pape (Universiteit Leiden) en haar collega’s ontwikkelden de digitale zelfhulp­interventie ‘i‑Sleep & BioClock’. Dit vijfweekse programma combineert de bewezen online interventie i‑Sleep – gebaseerd op cognitieve gedragstherapie voor slapeloosheid (CBT-I) – met extra onderdelen specifiek over de biologische klok, zoals lichtblootstelling, chronotype en sociale jetlag. CBT-I helpt mensen hun slaap te verbeteren door negatieve denkpatronen en gewoonten rondom slapen aan te pakken. Via het MoodLift‑platform van het Caring Universities Consortium doorliepen studenten zes interactieve modules, hielden dagelijks een slaap‑ en lichtdagboek bij en ontvingen begeleiding van getrainde e‑coaches. In een open pilot met een pre‑/post‑test‑opzet namen 101 studenten deel.

Belangrijkste uitkomsten

Acceptatie & haalbaarheid: Hoe goed werd de training opgepakt?

• Van alle studenten die zich aanmeldden, begon 40 % echt aan de interventie en ruim een derde (32 %) maakte minstens vier van de zes modules af.
• 67 % van de deelnemers vond het online systeem “uitstekend” te gebruiken.
• Deelnemers gaven zowel de kwaliteit van de interventie als hun algemene tevredenheid gemiddeld 3,1 van 4 punten. Dit valt respectievelijk in de categorieën “goed” en “grotendeels tevreden”.

“Very practical and gives self-awareness.”

“The modules are very informative and interesting and the interactiveness makes it fun.”

Effectiviteit: Wat leverde het op voor de studenten die de training afronden?

• Hun slaapproblemen namen flink af: gemiddeld gingen ze van ‘matig ernstige slapeloosheid’ naar ‘lichte klachten’.
• Ook gevoelens van depressie en angst werden merkbaar minder.
• Studenten voelden zich beter in staat om te studeren en om sociale afspraken na te komen.
• Volgens de slaapdagboeken sliepen zij na zeven weken zo’n 16 minuten langer én 5,4% efficiënter (o.a. minder wakker liggen).
• Hoe meer lessen iemand afrondde, hoe groter de verbetering in slaap – elke extra module gaf een extra stap vooruit.

“The program helped me a lot. Since then, I have clearly less trouble sleeping and I have completed all parts of the schedule. I would like to take another module as I benefited a lot from it.”

Wat betekent dit?

Deze pilot laat zien dat een online programma dat traditionele CBT-I aanvult met tips voor je biologische klok (zoals meer ochtendlicht en vaste bedtijden) goed ontvangen wordt door studenten. Deelnemers die het programma volgden, waren grotendeels tevreden en waardeerden het platform als gebruiksvriendelijk. Hoewel nog niet te zeggen is of de training daadwerkelijk de oorzaak was van betere slaap en meer mentaal welzijn, zijn de eerste signalen hoopgevend. Niet iedereen maakte de training af, maar de effecten bij de volhouders waren zo groot dat het loont om de cursus nog gebruiksvriendelijker te maken, bijvoorbeeld door een duidelijkere start­uitleg, flexibele planning rond tentamens en nog meer interactieve elementen. De onderzoekers gaan dit nu grondiger testen in een gerandomiseerde gecontroleerde trial (RCT), waarin de interventie wordt vergeleken met standaard online voorlichting, om zeker te weten dat de verbetering echt door de interventie zelf komt.

Laura: “Het was superleuk om de nieuwe BioClock-onderdelen voor de interventie te ontwikkelen en zelf ook een paar studenten te coachen. Dat geeft waardevolle inzichten in hun slaapproblematiek en waar ze tegenaan lopen bij de interventie. Voor veel studenten bleek het toch iets te lastig om de interventie vol te houden naast hun drukke leven. Dan schuiven slaap en welzijn toch snel naar de achtergrond. Maar ik vond het heel fijn om te zien dat de studenten die het onderzoek wel hebben afgemaakt er veel baat bij hebben gehad.“

Volledige publicatie

Pape L.M., Antypa N. et al. Open pilot study of a guided digital self‑help intervention targeting sleep and the biological clock in university students using a pre‑test post‑test design. Scientific Reports (2025). DOI: 10.1038/s41598‑025‑04891‑8.