Eerstejaars-update: Sander wil de stadse vleermuis beter begrijpen

PhD kandidaat Sander Buddendorf is het afgelopen jaar bezig geweest met zijn onderzoek naar de effecten van nachtelijk licht op vleermuizen. Hij geeft ons een update van zijn eerste jaar:

Vleermuizen in de stad

Door Sander Buddendorf

De vleermuis is een mysterieus vliegend nacht-zoogdier. Wanneer ik mijn experimenten aan het doen ben in grote steden zoals Rotterdam en Den Haag, komen er mensen naar me toe om te vertellen over de vleermuizen in hun tuin of omgeving. In mijn onderzoek, als onderdeel van cluster 3 (klokken in de natuur), wil ik begrijpen welke effecten de 24 uurs maatschappij hebben op vleermuizen en de interactie tussen vleermuizen en insecten. Als nacht actieve dieren zijn ze extra gevoelig voor de lichtvervuiling die onze maatschappij met zich mee brengt. Sommige soorten vleermuizen komen overal voor, zowel in de donkere natuurgebieden als in stedelijke verlichte omgevingen. Dit zijn uitstekende soorten voor ons om te bestuderen en we kijken dan naar hun activiteit en gedrag in de beide uitersten van leefomgevingen.

Het afgelopen jaar begon met het opzetten van experimenten in het veld, zo snel mogelijk. We wilden als eerste weten of stad-vleermuizen verschillend worden beïnvloed door verschillende intensiteiten van licht in de nacht. In samenwerking met de gemeentes Rotterdam en Den Haag hebben we mooie locaties gevonden om te testen waarbij we de verlichting konden aanpassen. Na een aantal inspecties hebben we 16 plekken geselecteerd waar we de verlichting de ene nacht fel konden aanzetten, en de volgende nacht minder fel. Met behulp van vleermuis detectoren konden we vervolgens de vleermuisactiviteit meten. De software kan zelfs bepalen of vleermuizen aan het foerageren of met elkaar aan het communiceren waren. Al met al was het eerste jaar behoorlijk succesvol want het meten van de vleermuizen ging beter dan verwacht. Het verzamelen van informatie over de insecten was helaas een stuk moeilijker.

In 2023 starten we met een aantal projecten. Als eerste gaan we kijken of vleermuizen zich anders gedragen per seizoen in stedelijke en niet-stedelijke gebieden. Er zou namelijk verschil kunnen zitten in het gedrag per seizoen omdat stedelijke gebieden vaak warmer en meer vervuild (met licht) zijn. Gaan ze daardoor ook anders eten en zich anders sociaal gedragen? Daarnaast gaan we ook nieuwe apparatuur testen waarbij we beter kunnen kijken wanneer de vleermuizen uit hun schuil/rustplaats komen. Het is namelijk de vraag of de dieren juist eerder of later hun rustplaats verlaten in verlichte of niet-verlichte gebieden. Als het donkerder is, komen de vleermuizen dan eerder tevoorschijn? Ik ben nieuwsgierig naar de nieuwe data die we dit jaar zullen gaan verzamelen!